zaterdag 29 september 2012

Inleveren voor of tegen het neoliberalisme - Paul Verhaeghe

http://westrikeback.vooruit.be/wp-content/uploads/2012/0LezingPaulVerhaeghe1/-Neoliberalisme1.pdf

Deze linkt bevat de uiteenzetting van prof Paul Verhaeghe.
Ik heb deze uiteenzetting enkele keren gelezen en de tekst proberen samenvatten in iets gemakkelijkere woorden.
Hieronder kan u de samenvatting lezen.:

Samenvatting:
Vroeger waren er 4 dimensies die een rol speelden in de samenleving: het politieke, culturele, religieuze en economische. ( politieke en religieuze gaven vroeger grondslag)
Vandaag zijn bijna alle domeinen verdwenen, behalve het economische speelt nog een belangrijke rol. Daarbij is ook iedereen verantwoordelijk voor zijn eigen successen of mislukkingen. Het criterium waar het allemaal om draait is geld.
Het neoliberalisme is aanwezig in alle vlakken van onze samenleving; de zorgsector, media, onderwijs,… Het is een deel van onze identiteit geworden. Alle ideologieën zouden verloren kunnen gaan omdat het neoliberalisme toont hoe de mens echt is. Altijd in concurrentie met  de ander ( survival of the fittest)
De real politiek heet de vorige realiteit zodanig vernietigd dat die voor de jongere generatie ondenkbaar is. Neoliberalisme is nu onze realiteit en dit is gevaarlijk voor heel wat domeinen:
·         Economisch vlak:
Normaal zou het hier wel moeten werken , maar het is ook een mislukking.
Een vrije markt zou betere en goedkopere diensten en producten leveren. Maar in realiteit is het omgekeerde.
·         Maatschappelijk vlak.:
Het is wetenschappelijk bewezen  dat de inkomst verschillen spectaculair gestegen zijn.
Er is ook een relatie tussen de omvang van de inkomstverschillen en de gezondheidsparameters. EN deze verschillen gelden niet enkel voor de laagste sociale klasse, maar voor allee lagen van de bevolking.
·         Psychologisch vlak:
Het systeem haalt het slechtste bij de mens naar boven en onderdrukt het beste. Het bepaalt de nieuwe identiteit van de mensen. De financiële gevechten tussen de Euro-landen zijn zo’n voorbeeld. Solidariteit wordt luxe en sociale banden worden uitgesloten, denk maar aan pesten op het werkt. Dit zijn de typische symptomen van onmacht waarbij de frustraties worden afgereageerd.
door de dalende autonomie en de groeiende afhankelijkheid is er een verschuiving van de normen.  Volwassenen gaan zich gedragen als kinderen.
Nog belangrijker is de aantasting van het zelfrespect.  De mens maakt deel uit van een groeiende groep menselijk afval.  Niemand heeft ‘een persoon ‘ nog nodig.  Binnen de maatschappij wordt steeds verkondigd dat de personen zelf verantwoordelijk zijn voor zijn of haar succes

Het onderwijs speelt ook een belangrijke rol. De bedoeling was om hoogopgeleide burgers af te leveren die konden bijdragen tot een betere maatschappij en dat de studenten rechtstreeks het bedrijfsleven konden instappen na hun studies. Om dit te bevorderen kwamen er enkele voorstellen van inschrijvingsgeld verhogen tot het screenen van kleuters op hun vaardigheden.
Deze voorstellen doen Paul Verhaeghe nadenken, want er kwam geen protest op deze voorstellen.  Paul Verhaeghe denkt dat deze manier van denken een deel van onze identiteit is geworden. Het neoliberale regime zit in ons en dus ook in het onderwijs en in onze opvoeding.
Dit komt omdat elke dictatuur ideeën opdringt, ook aan kinderen. Dit belemmert het zelfstandig denken van de kinderen. Als resultaat heeft dit dat er meer wordt gevraagd om een school die waardenvrij is. Mensen willen niet dat hen gezegd wordt hoe ze moeten denken, want dit vinden ze vrijheidsberoving.
De mensen willen dat de jongeren de kans krijgen om hun eigen weg te kiezen , zonder verplichtingen uit het religieuze of ideologische. De mens is manager geworden van zijn eigen leven.  En hierbij zijn we weer aan het neoliberalisme, namelijk dat jongeren zichzelf moeten zien als een bedrijf waarbij kennis en vaardigheden van uiterst belang zijn.
De mens heeft dan ook een nieuw doel in z’n leven, namelijk succes. Dit slaat op de materiële winst en de daarbij horende hebzucht.
De mens is zo gemaakt en dit heeft als keerzijde dat er een grote groep is die zich mislukt voelt. Dit begint al bij kinderen. Sommige komen in opstand maar de meesten worden sociaal angstig. Met als gevolg dat er heel veel zelfmoorden zijn.

Voor Vlaanderen is zelfdoding een grote kost schrijven de kranten. Dit vindt Paul Verhaeghe heel erg dat ze het zo uitdrukken. Is zelfdoding nu al een economische kost ?
Maar hoe moeten we hierop reageren
de socioloog Zymunt Bauman vat het samen als een paradox ( een tegenstelling). We zijn nog nooit zo vrij geweest, maar we hebben ons ook nog nooit zo machteloos gevoeld.
We zijn vrij op vlak van religie, seksualiteit, politieke stroming…
Maar door de machteloosheid ( tevens door de economie) vloeit het zinloos geweld voord.

Paul Verhaeghe wil dat het onderwijs terug  gedragen wordt door autoriteit , dat ethiek weer belangrijk is. 
Er wordt in de tekst ook gesproken over het individuele vlak. Over alles wat ik hierboven het samengevat wordt de schuld altijd bij ‘ de ander ‘ gelegd, we zijn overtuigd dat de oorzaak buiten onszelf ligt. Maar het feit is dat we allemaal neoliberaal zijn , het zit in ons denken en in ons gedrag. Dit moet dan ook veranderen, net zoals we moeten afstand doen van het cynisme.  Natuurlijk zit er ook nog goed in ons, maar het is de omgeving die beslist welke kenmerken we gebruiken.
We voelen ons beter wanneer we erkenning krijgen en voelen ons depressief door machteloosheid.
We moeten weer meer voor onszelf en de ander zorgen.  Wanneer we voor onszelf beter zorgen kan dit leiden tot zorgen voor anderen.

Bronvermelding:
Verhaege ,P., Inleveren voor of tegen het neoliberalisme, ‘internet’, 30 januari 2012, geraadpleegd op 29 september 2012,
(http://westrikeback.vooruit.be/wp-content/uploads/2012/01/LezingPaulVerhaeghe-Neoliberalisme1.pdf).